Allah Bizden Neler İstiyor? - 1/4

Peygamber aleyhisselama hitaben

1. Yaratan Rabbinin adıyla oku/okuyup paylaş!

2. O insanı alaktan (embriyodan/bir hücreden) yarattı.

3. Oku, Rabbin sayısız ikram edendir.

4. O, kalem ile öğretti.

5. (O), insana bilmediklerini öğretti.

6. Hayır hayır (okumamaktan) sakın! Her insan; (Kur’an’ı anladığı dilde okumaz ve Rabbini Kur’an’dan tanımazsa) azar/azgınlaşır,

7. kendini müstağni/yeterli görmekle!

8. Oysa dönüş Rabbinin huzurunadır.

19. Kesinlikle hayır, ona (engelleyene) boyun eğme; (sen yalnız Allah’a) secde/itaat et ve (secde ederek O’na) yaklaş/bağlılığını göster.

Peygamber aleyhisselama hitaben

10. Şunların hiçbirine uyma: Yemini alışkanlık haline getirmiş alçağa,

11. işi gücü birilerini çekiştirmek olan dedikoducuya.

12. Hayrı engelleyen, saldırgan, çok günahkâra.

13. Kaba, katı (kalpli), üstelik karaktersiz ve kötülükle damgalı olana;

14. mal ve evlat sahibi olmuş diye.

15. Ayetlerimiz ona okunduğu zaman; “Öncekilerin masalları/yaşanmış hayat hikayeleri!” dedi.

16. Biz yakında onun (burnunu sürterek) kibrini kıracağız.

Peygamber aleyhisselama hitaben

5. Şüphesiz her zorlukla beraber bir kolaylık vardır.

6. Evet, şüphesiz her zorlukla beraber bir kolaylık vardır.

7. O halde; boş kaldığın zaman hemen kalk, yeni bir işe koyul.

8. Ve yalnızca Rabbine rağbet et/yönel.

56. Bu (Kur’an) da önceki uyarıcılardan bir uyarıcıdır.

57. Yaklaşmakta olan yaklaştı.

58. Onu Allah’tan başka ortaya çıkaracak yoktur.

59. Şimdi, siz bu sözden mi hayrete düşüyorsunuz?

60. Gülüyorsunuz da ağlamıyorsunuz?

61. Aldırmıyor/kafa tutuyor/böbürleniyorsunuz?

62. Haydi artık, Allah’a secde edin/secde ederek bağlılığınızı gösterin ve (yalnız O’na) kul olun.

2. (Ey Muhammed/Ey insan!) Bu, sana/size indirilen bir kitaptır. Onunla uyarman[ız]dan ve inananlara öğüt vermen[iz]den dolayı, göğsün[üz]de bir sıkıntı olmasın.

3. Rabbinizden / Sahibinizden size indirilene uyun; Allah ile aranıza koyduğunuz velilere uymayın. Doğru bilgileri ne kadar az kullanıyorsunuz!

29. De ki: “Rabbim adaleti emretti. Her mescid’te yüzünüzü O’na doğrultun. Dinde samimi kişiler olarak O’na yalvarın Sizi ilk yarattığı gibi yine O’nun huzuruna döneceksiniz.”

31. Ey âdem evlatları! (Kız ve Oğulları!) Her mescid’te en güzel giysilerinizi giyin. Yiyin için fakat savurganlık etmeyin. Çünkü O, savurganları sevmez.

32. De ki: “Allah’ın kulları için çıkardığı süsü (giysi ve takıları) ve temiz rızıkları kim haram etti?” De ki: “Bunlar dünya hayatında iman edenler içindir. Kıyamet günü de yalnız onlara tahsis edilmiştir.” İşte böylece, bilen bir kavim için ayetleri uzun uzun açıklarız.

33. De ki “ Rabbim sadece şunları yasak (haram) etti: İster açık, ister gizli olsun her türlü fuhuş[1*], ism (bu kitapta anlatılan günahları)[2*], haksız saldırı, Allah’ın hakkında bir belge (yetki) indirmediği şeyi O’na ortak saymanız (şirk) ve Allah hakkında bilmediğinizi söylemeniz.”

[1*] Fuhuş kelimesi Kur’an’da hem zina (İsra 17/32) hem de eşcinsellik (Neml 27/54-58) anlamında kullanılmıştır.

[2*] İsm (الإثم) “günah” diye tercüme edilir. Zenb ve cünah’a da aynı anlam verilince aradaki fark kaybolmakta, o zaman meselâ, Kur’an’da içkinin haram olduğuna dair bir hükmün olmadığını söyleyenler çıkmaktadır. Halbuki Bakara 2/219’a göre içki ve kumarda büyük bir ism vardır. İsm, Allah’ın haram kıldığı şeylerden olduğuna göre içki haramdır. Bu sebeple kelimeyi tercüme etmedik. Elif Lam’lı olduğundan ‘bu kitapta anlatılan’ tamlaması eklenmiştir.

35. Ey Âdemoğlulları (ve kızları!) Size içinizden, ayetlerimi haber verip açıklayan elçiler geldiğinde, kim sakınır ve kendini düzeltirse; işte onlara korku yoktur ve onlar üzülmeyeceklerdir.

36. Ayetlerimizi yalanlayanlar ve onlara karşı büyüklenenlere gelince; işte onlar ateşin arkadaşlarıdır, onlar orada sonsuz kalıcıdırlar.

55. Yalvara yakara ve gizlice Rabbinize dua edin.

56. Düzene konulmasından sonra, yeryüzünde bozgunculuk çıkarmayın. Korkarak ve umarak O’na dua edin. Şüphesiz ki, Allah’ın rahmeti iyilik yapanlara yakındır.

180. En güzel isimler Allah’ındır. Öyleyse, O’na bunlarla dua edin/O’nu bunlarla anın! O’nun isimleri konusunda eğriliğe sapanları terkedin! Onlar yaptıkları şeylerin cezasını çekeceklerdir.

200. Eğer şeytandan kötü bir düşünce seni dürtüklerse/kışkırtırsa, hemen Allah’a sığın (Allah’a yalvar/dua et.) Şüphesiz O işitir, bilir.

201. Takvâya erenler var ya, onlara şeytan tarafından bir vesvese dokunduğunda (Allah’ın emir ve yasaklarını) hatırlayıp hemen gerçeği görürler

204. Kur’ân okunduğu zaman dinleyin ve susun ki iyilik bulasınız.

205. Öğle ve ikindide[*], yüksek olmayan bir sesle içten içe yalvararak Rabbini gizlice an. Sakın dikkatsizlik etme.

[*] Öğle ve ikindi namazlarının sessiz kılınmasının delili bu ayettir..

206. Rabbinin yanında olanlar, kibirlenip de ona kulluktan geri durmazlar. Ona boyun eğer, secde ederler.

5. Ey insanlar! Şüphesiz ki, Allah‘ın sözü gerçektir. Dünya hayatında aldanmayın/dünya hayatı sizi aldatmasın. Ve sakın, o aldatıcı sizi Allah ile/Allah adına aldatmasın.

6. Şüphesiz ki şeytan, size düşmanlıkta çok saldırgandır; öyleyse siz de onun düşmanlığına karşı dikkatli olun! O (şeytan) kendi partisini/taraftarını, ancak alevli ateşin halkından olmaları için çağırır.

7. Kâfir olanlar için şiddetli bir azap vardır; iman edip iyi işler yapanlara gelince, onlar için de bağışlanma ve büyük bir ödül vardır.

Peygamber aleyhisselama hitaben

213. Öyleyse sakın Allah ile beraber başka bir ilâha yalvarma. Yoksa azap edilenlerden olursun.

214. Sen en yakınlarını uyar!

215. İnananlardan sana uyanlara kanadını ger.

216. Eğer sana karşı gelirlerse, de ki: “Gerçekten ben yaptıklarınızdan uzağım.”

217. Sen; üstün, merhametli olan(Allah)a dayanıp güven.

218. O (Allah) ki; seni (tek başına) uyanıp (ibadet/dua/düşünmek için) kalktığın zaman (da) görür.

219. Ve (namazda) secde edenler arasında iken de; eğilip kalktığında/doğrulduğunda (da) seni görür.

220. Şüphesiz O; işitendir, bilendir.

22. (Ey İnsan), Allah ile birlikte başka bir ilâh edinme! Yoksa kınanmış yalnız başına bırakılmış olarak oturup kalırsın.

23. Zira senin Rabbin, başkasına değil yalnızca kendisine kulluk etmenizi emreder. Bir de ana babaya iyilik etmeyi... Eğer onlardan biri ya da ikisi senin yanındayken yaşlanırsa, sakın onlara "Üf!" bile deme ve onları azarlama! Aksine onlara gönül okşayıcı şeyler söyle!

24. Onlara merhametten dolayı alçak gönüllü/şefkatli ol. De ki: “Rabbim! Onlara (anne ve babama) merhamet et; küçükken beni merhametle/şefkatle yetiştirdikleri gibi!”

25. İçinizde ne var, Rabbiniz, sizden daha iyi bilir. Düzgün ve temiz kişiler olursanız şüphe yok ki o, tövbe edip hakka dönenlerin suçlarını örter.

26. Akrabaya, yoksula ve yolcuya hakkını ver. Ama gereksiz yere saçıp-savurma!

27. Şüphesiz saçıp-savuranlar şeytanların kardeşleri olmuşlardır. Şeytan ise, Rabbine karşı nankör olmuştur.

28. Eğer elinin dar olması sebebiyle Rabbinden umduğun bir lütfu, bir imkânı beklerken o hak sahiplerine şimdilik ilgi gösteremiyorsan, hiç değilse onlara gönül alıcı bir şeyler söyle.

29. Cimri olma! Savurganlık da yapma! Yoksa, ihtiyaç içinde oturur kalırsın/sıkıntıya düşersin.

30. Rabbin, tercih ettiği kişi için[1*] rızkı genişletir de daraltır da[2*]. Şüphesiz o, kullarının durumundan haberdar olan ve onları görendir.

[*] Şâe = شاء fiilinin kökü, “bir şeyi var etme” anlamında olan şey =شيء’dir. İnsanın var etmesi, “gerekeni yapması”, Allah’ın var etmesi de “o şeyi yaratmasıdır” (Müfredât). Allah her şeye bir ölçü koymuştur. Yarattığını o ölçüye göre yaratır.

31. Fakirlik korkusuyla çocuklarınızı öldürmeyin! Onların ve sizin besinlerinizi Biz yaratıyoruz. Şüphesiz ki onları öldürmek, çok büyük bir suçtur.

32. Zinaya yaklaşmayın! Çünkü o; açık bir kötülüktür, çok berbat bir yoldur.

33. Haksız yere, Allah’ın haram kıldığı canı/nefsi öldürmeyin! Kim mazlum olarak öldürülürse, onun velisine yetki vermişizdir, o da öldürmede aşırı istekli olmasın. Çünkü o, kendisine yardım edilendir.

34. Yetimin malına da yaklaşmayın. Ancak rüşdüne (yaşına) erişinceye kadar en güzel şekilde (malını koruyup çoğaltmak için) yaklaşabilirsiniz. Bir de ahdi (yapılan sözleşmeyi) yerine getirin, çünkü verdiği sözden cayan (kıyamet günü) sorumludur.

35. Ölçtüğünüz zaman ölçüyü tam/eksiksiz yapın ve dosdoğru bir ölçü ile tartın! Bu daha hayırlıdır, sonucu daha iyidir.

36. Bilmediğin bir şeyin ardına körü körüne düşme, çünkü işitme, görme duyusu ve beyin, hepsi ondan sorumludur.

37. Yeryüzünde böbürlene böbürlene yürüme! Çünkü sen, asla yeri delip yırtamazsın ve boyca da dağlara erişemezsin.

38. Bütün bu sayılanların kötü olanları, Rabbin katında çirkin görülmüştür.

39. Bunlar, Rabbinin sana vahiy yoluyla bildirdiği bazı hikmetlerdendir. Allah ile birlikte başka bir ilâh edinme! Sonra kınanmış ve Allah`ın rahmetinden kovulmuş olarak cehenneme atılırsın.

53. Kullarıma, en güzel şekilde konuşmalarını söyle! Sonra şeytan aralarını bozar. Çünkü şeytan, insanın amansız, apaçık bir düşmanıdır.

78. Namazı gereği gibi kıl (huşû ile/ne dediğini bilerek!) Güneş’in batıya meylettiği saatlerde (öğle ve ikindiyi), havanın kararmasıyla birlikte (akşam ve yatsıyı) ve fecrin ilk ışıklarının toplaştığı saatlerde de (sabah namazını kıl!) Şüphesiz ki, fecir ışıklarının toplaşması; işte o (sabah namazı vaktidir ve insanlar tarafından), çıplak gözle açıkça görülmektedir.

79. Sana özel ek görev olarak gecenin bir kısmında namaz kılmak için uykudan kalk. Belki Rabbin seni çok övülen bir yere gönderir.

80. Şöyle yakar: "Rabbim! Beni, gireceğim yere doğruluk dürüstlükle sok, çıkacağım yerden doğruluk dürüstlükle çıkar. Katından bana yardımcı bir güç / kanıt ver."

81. De ki: “Gerçek/hak geldi, batıl/yalan olan yok olup gitti. Şüphesiz, yalan/batıl olan yok olup gitmeye mahkûmdur.”

110 . De ki: "Dua ederken ister "Allah" ister "Rahman" diye hitab edin. Hangisini deseniz en güzel isimler hep O’nundur!" Namazında sesini pek yükseltme, ama iyice de kısma, ikisinin arası bir yol tut.

111 . Ve de ki: “Bütün övgüler, çocuk edinmeyen, egemenliğinde ortağı bulunmayan, güçsüzlükten, düşkünlükten ötürü herhangi bir yardıma, yardımcıya ihtiyaç duymayan Allah`a mahsustur.” İşte, O`nu (hep böyle) yücelterek an!

68. Ayetlerimiz hakkında uygunsuz sözlere dalanları gördüğünde başka bir söze geçinceye kadar onlardan yüz çevir. Eğer şeytan sana unutturacak olursa hatırladıktan sonra artık zalimler topluluğuyla birlikte oturma.

108. Siz, (müşriklerin) Allah ile aralarına koyarak yardıma çağırdıkları hakkında çirkin sözler söylemeyin ki onlar da taşkınlık edip bilgisizce Allah hakkında çirkin sözler söylemesinler. Her toplumun yaptığını kendilerine işte böyle süslü gösterdik. Sonra dönüp gelecekleri yer Rablerinin huzurudur. O, onlara bütün yaptıklarını bildirecektir.

118. Allah'ın adı anılarak kesilenlerden yiyin! Tabii eğer O‘nun âyetlerine inanıyorsanız.

119. Size ne oluyor da Allah’ın adı anılarak kesilenlerden yemiyorsunuz? Halbuki O size, mecbur kalmanızın dışında haram olan şeyleri genişce açıklamıştır. Doğrusu birçokları bilmeden keyiflerine uyarak insanları doğru yoldan saptırıyorlar. Muhakkak ki, Rabbin, sınırı aşanları çok iyi bilir.

120. Günahın açığını da gizlisini de bırakın. Suç işleyenler, suçlarının cezasını çekeceklerdir.

121. Üzerine Allah’ın adı anılmadan kesilen hayvanın fısk olduğu kesin ise ondan yemeyin. Şeytanlar dostlarına, sizinle mücadele etmelerini fısıldarlar. Onlara, gönüllü olarak boyun eğerseniz kesinlikle siz de müşrik olursunuz.

141. Asmalı ve asmasız (üzüm) bahçeleri, hurmaları, ürünleri çeşit çeşit ekinleri, zeytinleri ve narları, birbirine benzer ve benzemez biçimde yaratan O’dur. Her biri meyve verince meyvesinden yiyin, hasat günü de hakkını (zekat ve sadakasını) verin; ama israf etmeyin, çünkü O, israf edenleri sevmez.

142. (Allah) En’amın (koyun, keçi, sığır, deve) bazısını yük ve insan taşıması için, bazısını da sırf eti, derisi ve yünü için oluşturup geliştirmiştir. Allah'ın size rızık olarak verdiklerinden yiyin. Şeytanın izinden gitmeyin; o sizin için açık bir düşmandır.

145. De ki: “Bana gelen vahiyde yiyen kişiye yemesi haram kılınmış bir şey bulamıyorum; ölü (leş), akmış kan, tam bir zararlı olan domuz eti ya da fasıklık edip Allah'tan başkasının adı anılarak kesilen hayvan olursa başka. Kim zorda kalır da isyan etmeden ve aşırıya gitmeden bunlardan yerse senin Rabbin onu bağışlar ve ikram eder.”

151. De ki: “Gelin, Rabbinizin koyduğu yasakları size sıralayayım: Ona hiçbir şeyi ortak koşmayın! Ana-babaya iyilikten geri durmayın! Yoksulluktan dolayı çocuklarınızı öldürmeyin; size de onlara da biz rızık vereceğiz. Fuhuş çeşitlerinin açığına da gizlisine de yaklaşmayın! Haklı sebeple olması dışında Allah'ın dokunulmaz kıldığı cana kıymayın![3]” Bunlar onun size yüklediği görevlerdir. Belki aklınızı kullanırsınız.

[*] Adam öldürmenin meşru olduğu durumlar, savaş (Bakara 2/190), kısas (Bakara 2/178-179, İsra 17/33) ve terör suçu işleyenlerden bir kısmına verilen ceza (Maide 5/33) ile sınırlıdır.

152. Ergin hale gelinceye kadar yetimin malına yaklaşmayın, onun için en yararlı bir yolla olursa başka. Ölçüyü ve tartıyı hassas olarak tam yapın. Biz kimseye gücünün üstünde bir sorumluluk yüklemeyiz. En yakınınızın aleyhine de olsa, konuştuğunuzda adaletli olun. Allah'a verdiğiniz sözü tam olarak yerine getirin. Onun size yüklediği görev budur. Belki aklınızdaki bilgiyi kullanırsınız.

153. İşte benim doğru yolum budur; siz onu takip edin! Başka yolları takip etmeyin, yoksa o yollar sizi benim yolumdan ayırır. Bunlar size yüklediğim görevlerdir. Belki yanlışlardan sakınırsınız.

155. Bu da bizim indirdiğimiz bir kitaptır. Kutsal ve bereketli. Artık ona uyun ve sakının ki size rahmet edebilsin.

156. Aksi takdirde "Kitap bizden önceki iki topluluğa indirildi. Biz onların okuduklarından habersiz kaldık" derdiniz.

157. Ya da şöyle diyebilirdiniz: “Eğer o Kitap bize indirilmiş olsaydı ona onlardan daha iyi uyardık." İşte size Rabbinizden açık bir belge, bir rehber ve bir ikram geldi. Bundan sonra Allah'ın ayetleri karşısında yalana sarılandan ve onlardan yüz çevirenden daha yanlış kim olabilir? Ayetlerimizden yüz çevirenleri, yüz çevirmelerine karşılık azabın kötüsü ile cezalandıracağız.

14. Biz insana; ana-babasına ‘iyilikle davransın’ diye bir görev verdik. Annesi onu, zorluk üstüne zorlukla taşımıştı. Onun sütten kesilmesi de iki yılda olmuştur: “Bana (şükret) ve ana-babana da teşekkür et, dönüşünüz Bana/huzuruma/katımadır.”

15. Eğer o ikisi; hakkında bilgin olmayan birtakım şeyleri, Bana ortak koşmaya zorlarlarsa, bu konuda onlara boyun eğme/itaat etme ve (bu durumda bile) onlara bu dünyada sahip çık/iyi bak. Ve Bana yönelen (nimet sahibi) kimselerin yoluna uy! Sonra dönüşünüz Banadır/Benim katımadır; yapmış olduğunuz şeyleri size haber veririm.

33. Ey insanlar! Rabbinizden sakının! Babanın çocuğunun yükünü yüklenemeyeceği, çocuğun da babasının yükünü yüklenemeyeceği o günden korkun! Şüphesiz, Allah’ın sözü gerçektir. Öyleyse dünya hayatında aldanmayın ve sakın çok aldatıcı (şeytan) sizi Allah’ın affına güvendirmesin!

53. De ki: “(Allah şöyle buyurur): Ey kendi zararlarına sınırı/haddi aşan kullarım! Allah’ın rahmetinden ümit kesmeyin. Şüphesiz Allah bütün günahları bağışlar. Şüphesiz O, bağışlayandır, esirgeyendir.

54. Rabbinize yönelip dönün ve O’na teslim olun! Size azap gelmeden önce! Sonra size yardım edilmez!

55. Rabbinizden size indirilenin en güzeline (Kur’an’a) uyun! Size azap ansızın ve hiç farkına varamayacağınız bir sırada gelmeden önce!

56. Bir nefsin şöyle demesinden çekinin: “Allah’a karşı aşırı gitmem yüzünden vah başıma gelenlere! Gerçekten ben, alay edenlerden idim.”

57. Veya şöyle demesinden: “Eğer Allah bana hidayet etseydi, elbette, ben de korunup sakınanlardan olurdum.”

58. Ya da azabı gördüğü an şöyle demesinden: “Benim için tekrar dönmek olsaydı, ben de güzel işler yapanlardan olsaydım.”

59. Hayır öyle değil! Ayetlerim/delillerim sana geldi de sen onları yalanladın, büyüklük tasladın ve inkârcılardan oldun.

14. Doğruları inkâr edenlerin hoşuna gitmese de, sen dinde yalnızca sana öğretildiği gibi ilave yapmadan, Allah’a dua et.

60. Rabbiniz buyurmuştur ki: “Bana dua edin, size (duanızın karşılığı ile) cevap vereyim. Kibire saplanarak Bana ibadetten uzaklaşan kimseler, aşağılanmış bir halde cehenneme gireceklerdir.”

61. O Allah geceyi sizin için, içinde dinlenesiniz diye yarattı. Gündüzü de göresiniz diye (aydınlık kıldı). Şüphesiz Allah insanlara karşı lütufkârdır. Fakat, insanların birçoğu şükretmiyor.

62. Sizin Rabbiniz Allah işte budur! Her şeyin yaratıcısıdır. O’dan başka İlâh yoktur. Nasıl oluyor da aldırış etmiyorsunuz?

63. İşte Allah’ın ayetleri ile mücadele edenler böyle umursamazca davranıyorlar.

64. Allah O’dur ki; yeryüzünü sizin için durulacak yer, gökyüzünü de bir bina yaptı. Sizi suretlendirdi/şekillendirip donattı, suretlerinizi çok da güzel şekillendirdi; sizi temiz, güzel şeylerden rızıklandırdı. Sizin Rabbiniz Allah işte budur! Âlemlerin Rabbi olan Allah ne yücedir!

65. Sonsuz yaşam kaynağı O’dur. O’ndan başka İlâh yoktur. O halde; samimiyetle yaşam biçiminizi, O’na (Allah’a/Kur’an’a) göre düzenleyerek ibadet edin/dua edin. Hamd'a lâyık olan Alemlerin Rabbi Allah’tır!

34. İyilikle kötülük bir olmaz. Sen kötülüğe iyiliğin en güzeliyle karşılık ver. Bir de bakarsın ki, seninle arasında düşmanlık bulunan kimse sanki sıcak bir dost oluvermiştir.

35. Buna ancak sabırlı olanlar / duruşunu bozmayanlar ulaştırılır. Buna ancak (iyi işlerden) büyük bir pay sahibi olanlar ulaştırılır.

36. Şeytan seni, kötü bir düşünce ile dürtüklerse hemen Allah’a sığın. Çünkü O, işitendir, bilendir.

37. O’nun ayetlerindendir gece ve gündüz, Güneş ve Ay! Siz Güneş’e de Ay’a da secde etmeyin! Onları yaratan Allah’a secde edin. Eğer yalnız O’na ibadet etmek istiyorsanız!

38. Eğer büyüklük taslarlar ise, bilsinler ki; Rabbinin katında bulunanlar, gece ve gündüz, O’nu tesbih ediyorlar. Onlar hiç bıkmaz usanmazlar.